1BeğenmedimŞikayet

Arbitraj ne demek? (Ticari terimler kategorisi)

(Arbitrage) Bir mali varlığın (döviz, menkul kıymet, ödünç verilebilir fon) ucuz olduğu piyasadan satın alınıp pahalı olduğu piyasada satılarak kar sağlanmaya çalışılması. Örneğin belirli bir döviz bir piyasada ucuz, diğerinde pahalı duruma gelmişse, bunun ucuz olduğu piyasadan alınıp pahalı olduğu piyasada satılması, bu işlemi yapan kişilere (arbitraja) güvenli bir kazanç sağlar. Arbitraj bir spekülasyon faaliyeti değildir. Çünkü arbitrajcı hiçbir riziko yüklenmemektedir. Burada söz konusu olan sadece fiyat farkından bir kazanç sağlanmasıdır. İlgililere bir kar sağlaması yanında arbitraj değişik piyasalar arasında uyum sağlanmasına yardımcı olur. Bozulan fiyat ilişkileri düzelir ve belli bir mali varlığın aynı anda tüm piyasalarda tek fiyatı oluşur. Günümüzde telekomünikasyon olanaklarının ulaştığı gelişme düzeyi gerek döviz, gerek öteki mali piyasaları giderek bütünleştirmiştir. Bu da arbitraj olanaklarını iyice daraltmıştır. Çünkü normal olarak piyasalar arasında fiyat farkı bulunmaması gerekir. Fakat bazı arızi nedenlerle zaman zaman küçük farklar bulunabilir ki bu da arbitraj sayesinde kısa zamanda sıfırlanır. Arbitraja konu olacak mali varlık her zaman döviz olmayabilir. Örneğin aynı bir menkul kıymetin (örneğin hisse senedinin) fiyatlarındaki bir farklılık da aynı sonucu doğurur. Bunun gibi, farklı ülkelerde faiz oranlarındaki farklılıklar kısasüreli mali fonların, faiz oranlarının düşük olduğu piyasadan yüksek olduğu piyasalara aktarılarak yüksek faiz oranlarından yararlanılmasına yol açar. Buna Faiz arbitrajı denmektedir. Ancak faiz arbitrajı durumunda uluslararası yatırımcılar, kurlardaki bir değişmenin doğurağı zararlara karşı kendilerini güvence Altın a almalıdırlar. Bu takdirde de garantili faiz arbitrajı ortaya çıkar. Eğer arbitraj yukarıda açıklandığı gibi, iki farklı piyasa arasında (aynı zaman dilimi içinde) yapılıyorsa buna "piyasa arbitrajı" veya "coğrafi arbitraj" denir. Bir diğer arbitraj türü "zaman arbitrajı" (time arbitrage) dır. Burarada bir mali varlığın farklı vadelerle ödünç alınıp verilmesi ya da alınıp satılması söz konusudur. Örneğin dolar ın üç aylık vadeli teslim kuru altı aylık vadeli teslim kuruna göre ucuzlamışsa, arbitrajcı üç ay sonra teslim kaydıyla dolar satın alacak ve altı ay sonra teslim kaydıyla satarak zaman sürelerine bağlı bu kur farklılıklarından yararlanacaktır. Üçüncü olarak, farklı dövizlere bağb tahvilleri dikkate alalım. Bunların sağladıkları faiz gelirleri aynı iken diyelim ki mark TL emsinden değer kazanırken dolar değer kaybetmektedir. Bu durumda Türk yatırımcı dolara bağlı tahvillerini satacak ve yatırımlarını mark'a bağlı tahvillere yapacaktır. Kur farklarından yararlanmak için yatırım kaynakları arasında yapılan bu aktarma da arbitraj niteliğinde olacaktır.

Alıntıdır